Η διάδοση και η κυριαρχία του Διαδικτύου έχει διευκολύνει πολύ τις κακόβουλες επιθέσεις από χάκερ, με αποτέλεσμα πολύς κόσμος να αναζητά πληροφορίες για το malware, τι είναι αυτό, τρόπους αντιμετώπισης, προστασίας, κτλ. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να ενημερωθείς για το malware, να γνωρίζεις τι είναι, τα είδη του, τους τρόπους εντοπισμού, προστασίας και αφαίρεσης από τον υπολογιστή σου.
Πάμε να ξεκινήσουμε!
Malware: τι είναι – Ορισμός
Ο όρος malware προέρχεται από τον συνδυασμό δύο λέξεων: malicious (κακόβουλος) και software (λογισμικό). Οπότε η μετάφραση του malware είναι κακόβουλο λογισμικό. Είναι κακόβουλος κώδικας που σκοπό έχει την απόσπαση δεδομένων ή γενικότερα την πρόκληση ζημιάς σε έναν υπολογιστή, διακομιστή ή δίκτυο. Αφού είδαμε τι σημαίνει malware, ας δούμε τώρα τι προκαλεί το κακόβουλο λογισμικό σε υπολογιστή ή κινητό (android, iPhone κτλ.).
Τι προκαλεί το κακόβουλο λογισμικό
Άραγε, τι κινδύνους διατρέχει ο υπολογιστής αν μολυνθεί από κακόβουλο λογισμικό; Οι κίνδυνοι μπορεί να αφορούν σχετικά ήπιες έως και αρκετά σοβαρές ζημιές στον υπολογιστή σου.
Πιο συγκεκριμένα, ένα computer malware μπορεί να:
- Επιβραδύνει τον υπολογιστή
- Διαταράσσει τις καθημερινές λειτουργίες του
- Καταλαμβάνει χώρο αποθήκευσης
- Κλέβει ευαίσθητα δεδομένα
- Απαγορεύει την πρόσβασή σου σε φακέλους και αρχεία ή τα καταστρέφει
Είδη Malware
Όταν αναφέρουμε τον όρο malware, το μυαλό των περισσότερων πηγαίνει στη λέξη «ιός». Ωστόσο, ο ιός είναι απλά ένα από τα διάφορα είδη malware που κυκλοφορούν εκεί έξω. Πάμε να δούμε ποιοι τύποι malware υπάρχουν.
Ιός (Virus)
Ένα από τα πιο συνηθισμένα είδη malware είναι ο ιός (virus). Όπως συμβαίνει με τους πραγματικούς ιούς, οι ιοί υπολογιστών αντιγράφουν τον εαυτό τους σε διαφορετικά αρχεία, προκειμένου να μολύνουν όσα περισσότερα μπορούν. Εμφανίζονται συνήθως σε εκτελέσιμα αρχεία (.exe) και ενεργοποιούνται όταν αυτά τα αρχεία ανοίγουν και εκτελούνται. Υπάρχουν ιοί τελείως ακίνδυνοι, αλλά και ιδιαίτερα επικίνδυνοι. Οι τελευταίοι μπορούν να επιβραδύνουν τη λειτουργία του υπολογιστή μέχρι και να του προκαλέσουν μόνιμη βλάβη.
Σκουλήκι (Worm)
Πέρα από τον ιό, μολυσματικό κακόβουλο λογισμικό είναι και το σκουλήκι. Τα σκουλήκια, αντίθετα από τους ιούς, δε χρειάζονται κάποιο πρόγραμμα ή αρχείο για να αναπαραχθούν και να μολύνουν ένα σύστημα, ενώ διαδίδονται ταχύτατα, κάτι που τα κάνει πολύ πιο επικίνδυνα. Μπορούν να μολύνουν πολύ σύντομα ένα ολόκληρο δίκτυο ή σύστημα μέσω απλά μιας συνδεδεμένης συσκευής.
Ransomware
Ένας άλλος τύπος κακόβουλου λογισμικού είναι το ransomware. Όμως, τι είναι; To ransomware διαδίδεται μέσω email με ένα κακόβουλο link, κερδίζει πρόσβαση σε ευαίσθητες πληροφορίες και απαγορεύει την πρόσβασή σου σε αυτές. Το χαρακτηριστικό σε επιθέσεις ransomware είναι πως προκειμένου να σου επιτραπεί η πρόσβαση στις πληροφορίες ή τα αρχεία σου που κλειδώθηκαν, σου ζητούν λύτρα (αυτό σημαίνει ransom).
Υπάρχουν δύο υποκατηγορίες: το ransomware που κλειδώνει την οθόνη και αυτό που βασίζεται σε κρυπτογράφηση. Το πρώτο κλειδώνει την οθόνη μέχρι να πληρωθούν τα λύτρα, ενώ το δεύτερο κρυπτογραφεί τα αρχεία, που ξεκλειδώνονται μόνο όταν ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις του χάκερ.
Δούρειος Ίππος (Trojan)
Οι Δούρειοι Ίπποι είναι μεταμφιεσμένα ως κανονικά, βοηθητικά προγράμματα, προκειμένου να ξεγελάσουν την προστασία του υπολογιστή σου. Τα trojans δεν αναπαράγονται όπως οι ιοί, κερδίζουν πρόσβαση σε ευαίσθητες πληροφορίες και μετά τα τροποποιούν ή τα καταστρέφουν. Τα trojans περνούν απαρατήρητα, οπότε δεν επηρεάζουν τη λειτουργία του υπολογιστή.
Spyware
Τα λογισμικά κατασκοπείας «τρέχουν» κρυφά σε έναν υπολογιστή, παρακολουθώντας τις κινήσεις του χρήστη και παρέχοντας πρόσβαση σε ευαίσθητες πληροφορίες στον (απομακρυσμένο) χειριστή του. Τα spyware, μάλιστα, δεν είναι εκτός πραγματικότητας. Η πρόσφατη υπόθεση παρακολουθήσεων με το λογισμικό Predator, αφορά spyware.
Υπάρχουν ακόμα αρκετά είδη malware, όπως τα Rootkits, Backdoors, Adware, Grayware (εφαρμογή malware που περισσότερο λειτουργεί με ανεπιθύμητο ή ενοχλητικό τρόπο παρά αποτελεί σοβαρό κακόβουλο λογισμικό), κ.ά. Τέλος, υπάρχει και το WP VCD, ένας κοινός τύπος malware για WordPress sites που προκαλείται από «σπασμένα» / πειρατικά plugins ή themes.
Πώς να προστατευτείς από τις επιθέσεις του κακόβουλου λογισμικού
Αφού είδαμε τι είναι το malware και τα είδη του, πάμε τώρα να απαντήσουμε σε ερωτήσεις όπως «πώς να προστατευτώ από ιούς» ή τι κάνουμε τελικά για να προστατευτούμε από κακόβουλο λογισμικό.
Η πιο σίγουρη λύση είναι η πρόληψη. Έτσι, οι πιθανοί κίνδυνοι θα μειωθούν και η προστασία από κακόβουλο λογισμικό θα αυξηθεί αν:
- Δεν κατεβάζεις ύποπτα αρχεία
- Εγκαταστήσεις έναν ad-blocker
- Κάνεις συχνές ενημερώσεις λογισμικού για την κάλυψη κενών ασφαλείας
- Αποφεύγεις ύποπτους συνδέσμους
- Εγκαταστήσεις ειδικά προγράμματα προστασίας για malware, γνωστά και ως anti-malware. Αν αναρωτιέσαι τι είναι το anti-malware λογισμικό, πρόκειται για προγράμματα που είναι υπεύθυνα για την ανίχνευση απειλών και την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους.
Πώς να εντοπίσεις το malware
Αν είσαι χρήστης χωρίς σχετική εμπειρία, είναι συχνά δύσκολο να εντοπίσεις αν έχεις μολυνθεί από κακόβουλο λογισμικό, ειδικά αν αυτό δε εμφανίζει ανάλογα σημάδια. Κάποια σημάδια που θα έπρεπε να σε υποψιάσουν είναι η επιβράδυνση λειτουργίας ή οι τακτικές μικροβλάβες που μπορεί να εμφανίζει ο υπολογιστής σου.
Ένας άλλος αποτελεσματικός τρόπος εντοπισμού είναι οι συχνές σαρώσεις του υπολογιστή και του δικτύου (scanning) με τη βοήθεια εξειδικευμένων anti-malware προγραμμάτων, όπως Kaspersky, Bitdefender, Malwarebytes, Bytefence, Glarysoft Malware Hunter, κ.ά. Σημαντική γενικά είναι επίσης η λειτουργία ενός firewall.
Πώς να αφαιρέσεις το malware – Αντιμετώπιση
Η αφαίρεση κακόβουλου λογισμικού μπορεί να γίνει αποτελεσματικά, όταν έχεις εγκατεστημένο ένα αξιόπιστο πρόγραμμα προστασίας (π.χ. antivirus). Βάλε σε λειτουργία το πρόγραμμα και κάνε μια σάρωση. Όταν ολοκληρωθεί η σάρωση, θα εμφανιστεί μια λίστα με τα μολυσμένα αρχεία ή προγράμματα. Έτσι, θα έχεις τη δυνατότητα να δεις τι ακριβώς προσβλήθηκε στη συσκευή και να αφαιρέσεις τα μολυσμένα στοιχεία. Μάλιστα, κάποια προγράμματα το κάνουν αυτόματα.
Ο μετριασμός των επιπτώσεων κακόβουλων λογισμικών μπορεί επίσης να γίνει σε πραγματικό χρόνο (εντοπισμός και αποκλεισμός ύποπτου ή μολυσμένου αρχείου), αλλά και με τη μέθοδο sandboxing, που περιορίζει τη ζημιά αποκλείοντας την επέκταση σε ζωτικές υπολογιστικές λειτουργίες.
Τι είναι το Malware – Επιλογικά
Ελπίζουμε να απαντήσαμε αποτελεσματικά σε ερωτήματα γύρω από το malware. Γνωρίζοντας πλέον περισσότερα γύρω από το κακόβουλο λογισμικό, θα μπορείς να το εντοπίζεις και να το αντιμετωπίζεις ευκολότερα. Έτσι, θα διατηρείς ασφαλείς τις συσκευές σου και θα προστατεύεις αποτελεσματικά την επιχείρησή σου.
Αν βρήκες αυτό το άρθρο χρήσιμο, μη διστάσεις να το μοιραστείς στα κοινωνικά δίκτυα, ώστε να βοηθήσεις και άλλα άτομα που αναζητούν σχετικές πληροφορίες.
Μπες στη συζήτηση